आफ्नाको विष!

रत्नाखर काफ्ले

भदौ ४

शत्रुको रिस, आकाशको बादल जस्तो
घुम्छ, गर्जन्छ
तर बर्सेर जान्छ।
देखिने दुस्मनी, खुला युद्धको मैदान जस्तो
घाउ दिन्छ
तर रहन दिँदैन बन्धन।
तर आफ्ना!
हो, आफ्ना नै हुन् घातक
मुस्कानमा लुकाएर विषको घुट
विश्वासको आडमा छुरा रोप्छन्
सपनाहरू चकनाचुर बनाउँदै
जीवन बरबाद पार्छन्।
उदाहरण हेर-
रामको वनबासमा
कैकेयीको धोका
माताको मायामा लुकेको
भरतको राज्यलिप्सा होइन
तर
आफन्तको छल
वनमा पठाएर राजकुमारलाई
बरबाद पारियो जीवन।
कर्णको कथामा
महाभारतको दर्दनाक पृष्ठ लेखिन्छ
कुन्तीको रहस्य
जन्मदिने आमाको विश्वासघात थियो।
भाइहरूको युद्धमा
आफ्नै रगतले लुट्यो
उसको भाग्य र पहिचान।
भानुभक्तको रामायण पढ
रावण शत्रु थियो
तर कैकेयी आफ्नी
शब्दहरूमा बाँधेर धोकाको जाल
नेपाली भाषामा अमर बन्यो यो दुःखको गाथा।
देवकोटाको 'मुनामदन' हेर
मुनाको यात्रा, मदनको विश्वासमा धोका
परदेशी बाटोमा छोडेर गएका साथीहरू
आफ्नाको छलले बरबाद भयो प्रेमको संसार।
भूपी शेरचनको 'घुम्ने मेचमाथि अन्धो मान्छे' पढ
सामाजिक व्यङ्ग्यमा लुकेको विश्वासघात
समाजका आफन्तहरू
जो आफैँलाई धोका दिन्छन्
अन्धो मान्छे जस्तै, बरबाद हुन्छ जीवनको यात्रा।
पारिजातको 'शिरीषको फूल' मा
फूल जस्तो प्रेम थियो
तर
धोकाको काँडा, सम्बन्धहरूको विष बन्यो।
सुकुमाया र बारीका कथामा लुकेको छल
आफ्नाको स्पर्शले नै झर्छन् जीवनका पातहरू।
गोपालप्रसाद रिमालको कवितामा
समाजको धोका छ
क्रान्तिको नाममा विश्वासघात छ
आफ्ना क्रान्तिकारीहरूले नै लुट्छन् सपनाहरू
बरबाद पारेर छोड्छन्, आशाको उज्यालो दीप।
लेखनाथ पौड्यालको 'पिँजडाको सुगा' जस्तो
कैदमा राखेर धोका दिन्छन् आफन्तहरू
स्वतन्त्रता खोस्ने
विषाक्त माया बाँड्ने
जीवनलाई पिँजडामा थुनेर, बरबाद बनाउँछन्।
सरस्वती प्रतीक्षाको 'नथिया' पढ
बादी महिलाहरूको प्रेम र विवाहको धोका
प्रेमीहरूले छोडेर जाने
विश्वासघातको पीडा
समाजका आफ्नाहरूले नै बरबाद पार्छन् जीवन।
सेक्सपियरको 'जुलियस सीजर' जस्तै
ब्रुटसको छुरा
मित्रको विश्वासमा रोपिएको
नेपाली लोक उक्तिमा 'आफ्नो घरको बाघ' जस्तो
शत्रु बाहिर छ
तर
धोका भित्रैबाट आउँछ।
यो संसारको सत्य, कालजयी नियम,
शत्रुले रिस गर्छ
आफ्नाले लुट्छन्।
जीवनको कथा, दुःखको अमर गीत बन्छ
फूल जस्तो जीवन, काँडाले घेरिन्छ
तर पनि
आशा बाँच्छ, नयाँ उज्यालोमा
शत्रुबाट सिकेर, आफ्नालाई चिनेर।
आऊ हामी आफ्नाको विषबाट बचेर
जीवन जिउन सिकौँ, अगाडि बढाऊँ।