प्रदेश सांसदहरूले नेपालमा जलवायु परिवर्तनको असर डरलाग्दो बन्दै गएको भन्दै सचेत हुनुपर्ने बेला आएको बताएका छन्।
नेपालमा पछिल्लो समय जलवायुजन्य परिवर्तनका कारण मानव जीवनमा ठूलो असर परिरहेको भन्दै त्यसतर्फ तीन वटै सरकार सचेत भएर काम गर्ने बेला भएको बताएका हुन्।
जलवायु परिवर्तनको असर सबभन्दा धेरै महिलालाई पर्ने गरेको विज्ञहरूको भनाइ छ।
जलवायु परिवर्तनका कारण खानेपानीको मुहान सुक्नुले पानी लिन टाढा धाउनुपर्ने बाध्यता छ। जसकारण घरको काम गर्ने महिलाहरूमा झनै बढी कामको चाप थपिएको छ।
यसको प्रत्यक्ष असर हिमाली र पहाडी भेगका महिलाहरूमा परेको छ।
न्युज एजेन्सी नेपालसँगको कुराकानीमा कर्णाली प्रदेश सांसद एवं कर्णाली प्रदेशकी सामाजिक विकास समितिकी अध्यक्ष देवी ओलीले जलवायु परिवर्तनको असर मानव विकासमा समेत परिरहेको बताइन्।
उनले कर्णाली प्रदेशमा जलवायुका परिवर्तनका कारण भूक्षय, बाढीपहिरोको प्रकोप उच्च रहेको र विकासका पूर्वाधारहरू पनि पर्याप्त नभएको गुनासो गरिन्।
अध्यक्ष ओलीले कर्णाली प्रदेशलाई हरेक हिसाबमा विकास र सुसूचित पार्न गाह्रो रहेको बताइन्।
उनले अन्य प्रदेशको तुलनामा कर्णाली प्रदेशको संस्कृति, स्थानीय भाषा, महिलाहरूको सामाजिक संरचना, कुरीति महिलाहरूप्रति सांस्कृतिक हिसाबले पनि धेरै बन्देजहरू रहेको बताइन्।
समिति अध्यक्ष ओलीले कर्णालीमा अझै महिलालाई नेतृत्वदायी भूमिकामा विश्वास गरिहाल्ने अवस्था नरहेको भन्दै महिलाले पाए सबै काम गर्दछन् भन्ने मासिकता परिवर्तन गर्न गाह्रो रहेको बताइन्।
उनले महिलाहरू अनौपचारिक कार्यक्रममा धेरै उपस्थित हुन बन्देज रहनु अहिलेको वास्तविक समस्या रहेको बताइन्।
त्यस्तै, बागमती प्रदेशकी सांसद एवं उद्योग, पर्यटन तथा वातावरण समितिकी सभापति रमा आलेमगरले पार्टीगत रूपमा नै नेतृत्व वर्गमा महिलाको बारेमा सोचाइ फरक रहेको बताइन्।
उनले महिलालाई कुनै पनि जिम्मेवारी दिँदा पूरा गर्नसक्ने आधार तयार भइसके पनि नेतृत्व तहमा अझै महिलालाई नेतृत्व प्रदान गर्ने बुझाइमा विकास हुन नसकेको बताइन्।
सभापति आलेमगरले निडरका साथ राम्रो काम गर्दा व्यवधान आए पनि समाधान गरेर अघि बढ्ने आफ्नो कार्यको अनुभव रहेको बताइन्।
उनले महिलाले नेतृत्व गरेको समितिमा बस्दा विषयवस्तु तयारी गरेर मात्रै बस्न बाध्य बनाउने स्थितिसम्म पुर्याएको बताइन्।
उनले भने,‘पार्टीगत रूपमा हाम्रो नेतृत्व वर्गमा महिलाको बारेमा सोचाइ फरक छ। महिलालाई जिम्मेवारी दिँदा काम गर्न सक्दैन भन्ने कुरा रहेको मैले महसुस गरेकी छु। हाम्रो पार्टीगत सिस्टमको नेतृत्व तहको दिमागमा त्यो कुरा छ। मैले काम गर्दाको अनुभूतिभन्दा काम गर्ने जिम्मेवारी र काम गर्ने ठाउँ पाउँदा, अवसर पाउँदा, महिलाले गर्न नसक्ने भन्ने चिज केही पनि छैन। किनभने महिलाले जहाँ अवसर पाउँछ, समस्या धेरै आउलान् तर त्यो समस्यालाई तहगत हिसाबले पूरा गर्दै अघि बढ्नसक्छ। मेरो समिति अन्तर्गतको मन्त्रालय मभन्दा ठूलो हो भनेर मैले उहाँले भन्नुभएको कुरा मान्नुपर्छ भनेको भए कहिल्यै मलाई यो आँट आउने थिएन। किनभने म सही कुरा गर्दैछु भन्ने सोचेर मैले सदैव त्यसमै दत्तचित्त भइरहेँ। निडरका साथ त्यसलाई मैले अघि बढाएँ। मैले वातावरण समितिसँग छलफलका लागि बस्दा तयारीकासाथ बस्नुपर्छ विषयवस्तुहरू भन्ने कुरासम्म मैले पुर्याएँ।’
सभापति आलेमगरले प्रदेश सरकारले क्षणिक समाधानभन्दा पनि जलवायु परिवर्तनबाट परेका असरहरू न्यूनीकरणका लागि दीर्घकालीन योजना बनाएर अघि बढ्नुपर्ने बताइन्।
उनले गत वर्ष जलवायु परिवर्तका कारण मेलम्चीमा गएको बाढीको उदाहरण दिँदै यस्ता विपद्लाई कम गर्न प्रदेश, स्थानीय र संघीय सरकारले विशेष पहल गर्न आवश्यक रहेको बताइन्।
सभापति आलेमगरले मेलम्चीमा दीर्घकालीन रूपमा धेरै तटबन्धन गर्नुपर्ने अवस्था रहेको भन्दै समयमै तटबन्धन नगरे यसको असर भयानक हुने बताइन्।
उनले भने, ‘प्रदेश सरकारले छोटो समयको लागि सोच्नेभन्दा पनि दीर्घकालीन समस्या समाधानका लागि सोच बनाएको छ। क्षणिक समस्या समाधानका लागि बागमती प्रदेश सरकारले गर्नुपर्ने सहयोग राहत उपलब्ध गराएको नै मैले पाएकी छु। मेलम्चीमा दीर्घकालीन रूपमा धेरै तटबन्धन गर्नुपर्नेछ। यदि समयमै बनाइएन भने फेरि पनि त्यहाँको जमिन र संरचना त्यसलाई झनै क्षति पुग्ने अवस्था छ। तटबन्धनको रूपमा त्यसलाई अघि बढाउनु पर्छ। भत्किएका पार्क, भत्किएका खेल मैदान, भत्किएका स्वास्थ्य चौकीलाई अघि बढाउन हामीले प्रदेश सरकारलाई दीर्घकालीन रूपमा निर्देशन दिएको र त्यसमा कतिपय कुराहरूको डिपीआर तयार हुँदै र कतिपय ठाउँहरूको कार्य थालनी गर्ने प्रक्रियामा अघि बढेको छ। यो सिन्धुपाल्चोकको उदाहरण मात्रै हो। नारायणी नदीले काटेको तटबन्धनलाई संरक्षण गर्ने कुराहरूमा र अन्य ठाउँमा वर्षाका कारण भएका क्षतिलाई दीर्घकालीन रूपमा समितिबाट निर्देशनको रूपमा सरकारलाई सुझाव दिएका छौं।’
