एक सातासम्म सानेपामा चलेको नेपाली कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकमा नेताहरूले पूर्वराष्ट्रपति पार्टी राजनीतिमा फर्कन हुन्न भन्ने विषय जोडतोडले उठाए।
असार १६ गतेदेखि सुरू भएको केन्द्रीय समिति बैठक असार २३ गते सकियो। बैठक सकिँदै गर्दा पनि नेताहरूले पूर्वराष्ट्रपति राजनीतिमा फर्केको विषयलाई पार्टीले संस्थागत रूपमै नोटिसमा राख्नुपर्नेमा जोड दिए। तर कांग्रेसले लिखित रूपमा यो विषय निर्णयमा लेखेन।
मदन भण्डारीको जन्मजयन्तीको अवसर पारेर असार १४ गते पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी नेकपा (एमाले) को सक्रिय राजनीतिमा फर्केकी थिइन्।
'पार्टी सदस्यता नवीकरण गरेको छु, एमालेको एक सदस्यको रूपमा पुन जोडिएको छु,' पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले भनेकी थिइन्।
पूर्वराष्ट्रपति राजनीतिमा फर्केको विषयले नेकपा (एमाले) मा मात्र होइन, नेपाली कांग्रेसलगायत दलहरूलाई पनि तरङ्गित बनाएको छ।
पार्टी केन्द्रीय समिति बैठकमा नेताहरूले सभापति शेरबहादुर देउवालाई पूर्वराष्ट्रपति राजनीतिमा फर्केको विषयमा नोटिसमा राख्न सुझाव दिएका थिए।
सभापति देउवाले यो विषयलाई पार्टीको निर्णयमा समावेश नगरे पनि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई भेटेर ध्यानाकर्षण भने गराएको पाइएको छ।
उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का र गृहमन्त्री रमेश लेखकलाई लिएर मंगलबार बालुवाटार पुगेका सभापति देउवाले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र एमालेका महासचिव शंकर पोखरेल तथा उपमहासचिव विष्णु रिमाल रहेको बैठकमा पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीलाई पार्टी राजनीतिमा ल्याएको विषयमा ध्यानाकर्षण गराएका हुन्।
पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीको राजनीतिमा पुनरागमनबारे कांग्रेसले आपत्ति नै जनाएको छ। पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले एमालेको सदस्यता नवीकरण गरेको विषय कांग्रेस केन्द्रीय समिति बैठकमा उठेको उल्लेख गर्दै सभापति देउवाले यो त प्रणालीसँगै जोडिएको विषय भएको बताए।
‘पूर्वराष्ट्रपतिजी राजनीतिमा आउने कुरालाई हाम्रो केन्द्रीय कार्यसमितिले नोटिसमा राखेको छ’, सभापति देउवाले प्रधानमन्त्री ओलीलाई भनेका कुरा उद्धृत गर्दै स्रोतले भन्यो, ‘यो विषय कुनै दल बलियो हुने र कि कमजोर हुनेभन्दा पनि प्रणालीमाथि आघात हो भन्ने कांग्रेसको निष्कर्ष छ।’
सभापति देउवा यतिमै रोकिएनन्।
थपे, ‘राष्ट्रपति नेपाली सेनाको परमाधिपतिसमेत हो। उहाँ (विद्यादेवी भण्डारी) नेपाली सेनाको परमाधिपति भइसकेको मानिस भएकोले पार्टी राजनीतिमा आउन मिल्ने कुरा होइन। परमाधिपति भएको मानिस एउटा पार्टीको नेता भएर आउन मिल्छ? देशको राष्ट्रप्रमुख हुँदाखेरि पाएको धेरै कुरा दिमागबाट डिलिट हुन सक्दैन। त्यो कुरा बाहिर नजाओस् भनेर सुरक्षा दिने हो। त्यो कुरा दुरूपयोग हुन्छ कि हुँदैन। के लोभ गरेको हो? के गर्न खोजेको हो? किन एमालेको सदस्यता नवीकरण गरेको हो?’
सभापति देउवाले पूर्वराष्ट्रपति एमालेको राजनीतिमा आएको विषयमा प्रश्न उठाएपछि प्रधानमन्त्रीसमेत रहेका एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बोलेका थिए।
प्रधानमन्त्री ओलीले एमालेको चाहनाअनुसार पूर्वराष्ट्रपति भण्डारी सक्रिय राजनीतिमा नफर्किएको जबाफ दिएका थिए।
‘हाम्रो चाहाना होइन। व्यक्तिले इच्छा गर्दा निषेध गर्न मिलेन’, प्रधानमन्त्री ओलीले सभापति देउवालाई जबाफ दिए, ‘पूर्वराष्ट्रपति राजनीतिमा आउने कुरा हाम्रो पार्टीले पनि स्वीकार गरेको होइन।’
यसपछि फेरि सभापति देउवा बोले।
भने, ‘उहाँ (विद्यादेवी भण्डारी) लाई राजनीतिमा आउन दिनु हुन्न। कांग्रेस र एमालेको मात्र कुरा होइन नि यार। प्रणालीमाथि पिपुलको भरोसा चाहिँदैन?, व्यक्तिको अधिकार भए पनि नैतिक धरातल हुन पर्दैन?’
त्यसपछि फेरि प्रधानमन्त्री ओली बोले। प्रधानमन्त्री ओलीले पूर्वराष्ट्रपति भण्डारी एमालेको संस्थागत रूपमा कुनै पनि निकायमा नरहेको प्रस्टोक्ति दिए। ‘संस्थागत हिसाबले पार्टीको कुनै निकायमा उहाँ हुनुहुन्न। उहाँले पार्टी सदस्यता नवीकरण गरेको घोषणा गर्नु भएको हो,’ प्रधानमन्त्री ओलीको भनाइ थियो।
यसपछि सभापति देउवाले पूर्वराष्ट्रपतिलाई राजनीतिमा ल्याउनु हानिकारक हुनेसमेत बताए। ‘पार्टी राजनीतिमा उहाँलाई यसरी ल्याउन मिल्दैन, तपाईंहरूले निर्णय गर्नुपर्यो’, देउवाले भने, ‘यो हानिकारक कुरा हो।’
बालुवाटार बैठकमा सभापति देउवाले अहिलेकै गठबन्धनलाई बलियो बनाएर जाने निष्कर्षमा कांग्रेस केन्द्रीय समिति पुगेको ब्रिफिङ गरेका थिए।
कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकमा पूर्वउपसभापति विमलेन्द्र निधिले पूर्वराष्ट्रपति राजनीतिमा फर्केको विषयलाई पार्टीले नोटिसमा राख्नुपर्ने बताएका थिए।
असार २२ गते केन्द्रीय समितिमा धारणा राखेका निधिले भनेका थिए, ‘अहिले एउटा विषय आएको छ सभापतिजी, रिटायर्ड राष्ट्रपतिले राजनीतिमा फर्किने। एमालेका लागि यो आन्तरिक प्रतिस्पर्धामा प्रभाव पर्ने वा नपर्ने विषय होला। तर मेरो बुझाइ के छ भने- यो कुनै एउटा पार्टीको आन्तरिक विषय मात्रै होइन। यो प्रणालीसँग सम्बन्धित विषय हो। हामीले जुन प्रणाली ल्याएका छौं, त्यो प्रणालीमा अहिले राष्ट्रपतिले रिटायर्ड भइसकेपछि राजनीतिमा आउन मिल्दैन। हामीलाई त खुसी नै लाग्ला- एमाले विभाजित हुन्छ कि टुक्राटुक्रा हुन्छ कि, त्यो फरक विषय हो तर सिस्टमको बारेमा कांग्रेसले यो नोटिसमा लिनुपर्छ।’
सोमबार केन्द्रीय कार्यसमितिमा धारणा राख्दै महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले पूर्वराष्ट्रपति भण्डारी राजनीतिमा हामफालेको भन्दै आलोचना गरेका थिए।
‘मेरो रिटार्यड हुने समय आयो, कांग्रेसलाई एक बनाउने इच्छा छ भनेर सभापतिज्यूले चितवनमा बोल्दा यति धेरै प्रशंसा भयो, यो प्रशंसनीय छ, पार्टी एक बनाउँछु भन्नुभयो, यो पनि सकारात्मक कुरा हो,’ महामन्त्री शर्माले भनेका थिए, ‘मेरो आग्रह छ- अवकाशसहित सभापतिले अभिभावकीय भूमिका निर्वाह गर्नुस्। शितल निवासबाट निस्केर पूर्वराष्ट्रपति (विद्यादेवी भण्डारी) राजनीतिमा हामफालेका बेलामा यो देशलाई साँच्चै अभिभावकत्व जरूरी छ।’
असार २२ गतेको केन्द्रीय समितिमा बोल्दै नेता चन्द्र भण्डारीले पनि राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपति भइसकेकाहरू फेरि सक्रिय राजनीतिमा फर्किदा त्यसले नागरिकहरूमा वितृष्णा बढाउने बताएका थिए।
‘राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपति भइसकेकाहरू रसिद काटेर फेरि पार्टीमा फर्किदा त्यसले वितृष्णा र आलोचना बढाउँछ,’ उनले भनेका थिए। पूर्वउपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुन पनि माओवादीमा सक्रिय भइसकेका छन्। गत चैत २४ गते माओवादीले उनलाई उपाध्यक्ष पदमा मनोनीत गरेको थियो।