निर्वाचनमा आफ्नै पार्टीका उम्मेदवारलाई हराउन लागेको भन्दै नेपाली कांग्रेसले लुम्बिनी प्रदेशका महामन्त्री विक्रम खनाललाई कारबाही गरेपछि पश्चिम नवलपरासीमा पार्टीभित्रको आन्तरिक विवाद छताछुल्ल भएको छ।
गत निर्वाचनमा पार्टीका उम्मेदवारहरू देवेन्द्रराज कँडेल र विनोद चौधरीलाई असहयोग गरेको भन्दै नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय अनुशासन आयोगले असार २५ गते महामन्त्री खनाललाई एक वर्षका लागि पार्टी सदस्यसमेत नरहने गरी निष्कासन गरेको थियो।
महामन्त्री खनालमाथि नवलपरासी प्रतिनिधि सभा निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ का सांसद विनोद चौधरीलाई हराउन अभिव्यक्ति र भूमिका खेलेको भन्दै २०७९ सालमा परेको उजुरीका आधारमा साढे दुई वर्षपछि कारबाही गरिएको थियो। खनालले गत निर्वाचनमा आफूलाई असहयोग गरेको भन्दै चौधरीले अनुशासन समितिमा उजुरी दिएका थिए।
सोही उजुरीको आधारमा नेपाली कांग्रेस अनुशासन समितिले प्रदेश महामन्त्री खनालसहित २३ जना नेतामाथि कारबाही भएपछि अहिले कांग्रेस संस्थापनइतर पक्षको केन्द्रदेखि जिल्लासम्म खैलाबैला मच्चिएको छ।
अनुशासन समितिले गरेको कारबाहीप्रति नेपाली कांग्रेसका नेता शेखर कोइराला समूहको बिहीबार बसेको बैठकले पार्टी संस्थापनले गरेको कारबाही अवैधानिक र प्रतिशोधपूर्ण रहेको निष्कर्षसहित प्रतिवाद गर्ने निर्णय गरेको थियो।
उजुरी परेको ६ महिनाभित्र कारबाहीको निर्णय गरिसक्नु पर्नेमा चुनाव सकिएको साढे दुई वर्षपछि गरिएको कारबाही पार्टी विधान र नियमावली विपरीत रहेको भन्दै शेखर कोइराला पक्षले अनुशासन समितिको निर्णयविरूद्ध प्रतिवाद गर्ने निर्णय गरेको थियो। सोही निर्णयलाई पछ्याउँदै नेपाली कांग्रेस नवलपरासीले पार्टीका केन्द्रीय सदस्य देवेन्द्रराज कँडेललाई पनि 'काउन्टर' कारबाही गरेको छ।
कांग्रेस जिल्ला समितिले बिहीबार बर्दघाटमा पत्रकार सम्मेलन गरेर कँडेलमाथि स्थानीय चुनावमा सरावल गाउँपालिकामा पार्टीका उम्मेदवारलाई हटाउन विज्ञप्ति निकालेको, अन्य पालिकाका प्रमुखलाई हराउन समेत भूमिका खेलेको र जिल्ला समन्वय समितिमा बहुमत हुँदाहुँदै अर्कै दलका उम्मेदवारलाई जिताउन भूमिका खेलेको लगायतका आरोप लगाएको छ।
सोही आरोपको उजुरीका आधारमा कँडेललाई विधानको धारा ३४ को उपधारा ४ 'ख' मा भएको व्यवस्था उल्लेख गर्दै ५ वर्षका लागि कारबाही गरिएको जनाएको हो।
नवलपरासी जिल्लामा संविधान सभा सदस्य समेत रहेका प्रदेशका महामन्त्री विक्रम खनाल र पार्टीका केन्द्रीय सदस्य देवेन्द्रराज कँडेलको दुई गुट छ।
केन्द्रीय सदस्य कँडेल नेतृत्वको गुटको सिफारिसको आधारमा महामन्त्री खनालमाथि कारबाही गरिएपछि खनाल गुटको बहुमत रहेको जिल्ला समितिले कँडेललाई पनि काउन्टर कारबाही गरेको हो।
महामन्त्री खनाललाई गरिएको कारबाहीपछि दुई गुटको विवाद उत्कर्षमा पुगिरहँदा जिल्ला समितिले खनालमाथि भएको कारबाही नसच्चिए प्रतिवाद गर्ने जनाएको छ।
नवलपरासी कांग्रेस जिल्ला समिति, संस्थापनइतर पक्षका जिल्लाका भ्रातृ संगठनका पदाधिकारी, जनप्रतिनिधि र कार्यकर्ताहरूले पत्रकार सम्मेलन नै गरेर खबरदारी गरेका हुन्।
संस्थापनइतर समूहका खनाललाई कारबाही भएको विषय सार्वजनिक भएको भोलिपल्ट संस्थापन समूहका कँडेललाई जिल्ला समितिले कारबाही गरेको हो।
बर्दघाटमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा नेपाली कांग्रेस नवलपरासीका कार्यबाहक सभापति विक्रम यादवले केन्द्रीय सदस्य कँडेललाई ५ वर्षको लागि निष्कासन गरिएको जानकारी दिए।
जिल्ला अनुशासन समितिले कँडेललाई पाँच वर्षका लागि साधारण सदस्यसमेत नरहने गरी पार्टीबाट निष्कासन गरेको प्रवक्ता राधेश्याम पाठकले बताएका छन्।
जिल्ला अनुशासन समितिले वैशाख २९ गते कँडेललाई कारबाही गरेको भए पनि बिहीबार बसेको जिल्ला कार्यसमितिको बैठकले उक्त कारबाहीलाई अनुमोदन गरेको उनको भनाइ छ।
विधानमा भएको व्यवस्थामा टेकेर कँडेललाई कारबाही गरिएको र उक्त कारबाहीको जानकारीसहितको पत्र कँडेललाई पठाइने पाठकले जानकारी दिए।
खनालमाथिको कारबाही तत्कालै फुकुवा नभए त्यसबाट उत्पन्न हुने परिस्थितिको सम्पूर्ण जिम्मेवारी केन्द्रीय समितिले लिनुपर्ने उनले बताए।
पत्रकार सम्मेलनमा उपस्थित भएका खनालले भावुक हुँदै पार्टीले आफूमाथि अन्यायपूर्ण रूपमा कारबाही गरेको बताएका थिए।
उनले धन र डनवादको शैलीमा दबाब दिएर गरेको कारबाहीले आफूले १३ वर्षको उमेरदेखि गरेको राजनीतिलाई कुनै असर नपर्ने र पार्टी र सङ्गठनमा अझ सशक्त भएर लाग्ने बताए।
कार्यक्रममा सहभागी पार्टीका नेता तथा कार्यकर्तालाई सम्बोधन गर्दै पटक पटक आँसु पुछ्दै भक्कानिएका खनालले धन र डनको बलमा आफूलाई तर्साउन खोजिए पनि जिल्लाको पार्टी पंक्तिले आफ्नो योगदानको कदर गरेको बताए।
‘१३ वर्षको उमेरदेखि आज ५६ वर्षको उमेरसम्म नेपाली कांग्रेसमा मैले बगाएको पसिना र जेलनेलको मूल्य नेपाली कांग्रेसले एक वर्ष कारबाही गरेको तोकिदिएको छ, म त्यसको प्रतिवादमा लाग्दा मेरो जिल्लाका नेता कार्यकर्ताले जसरी साथ दिनुभएको छ। त्यसले मलाई खुसी बनाएको छ,’ खनालले भने।
खनालले मुलुक सङ्कटमा परेको बेला पार्टीले त्यसको जिम्मेवारी लिनुपर्नेमा इमानदार कार्यकर्तामाथि कारबाहीको डण्डा बर्साउने काम गरेको भन्दै आक्रोश व्यक्त गरे।
‘यसलाई कारबाही गरेपछि मानसिकतामा कमजोरी होला, तितरवितर होला र कसैले आफू दौडेर जित्न सकिन भने छिर्के हानेर लडाएर अगाडि बढेको महसुस गरेको होला तर खबरदार म चुनौती दिन चाहन्छु म बाल्यकालदेखि नै विकृति र सामन्तहरूको विरूद्ध र गरिब जनताको पक्षमा लाग्दै आएको व्यक्ति हुँ,’ खनालले भने।
खनालले राष्ट्रिय मात्र होइन अन्तर्राष्ट्रिय ठग, सार्वजनिक सम्पत्ति अपचलन गरेर अकुत सम्पत्ति कमाएका र गरिब जनताको रगत र पसिना चुसेर आफूलाई धनाढ्य देखाउन खोज्नेहरूको पछि लागेर पार्टीका बफादार कार्यकर्ताहरूको तेजोवध गर्न खोजिएको भन्दै रोष प्रकट गरे।
खेल मैदानबाट एउटा टिमलाई गैरकानुनी रूपमा तथा धन र डनका बलमा फिल्डबाहिर निकालेर जितेको महसुस गरेजस्तो नगर्न पनि चेतावनी दिए।
‘मलाई तर्साएर, कारबाही गरेर भाग्ला अनि मैदान खाली होला भन्ने ठानिएको होला। खबरदार म गलत प्रवृत्तिका विरूद्ध सदैव लड्दै आएको छु, मेरो एक मुट्ठी सास रहँदासम्म त्यस्ता प्रवृत्तिका व्यक्तिहरूलाई नेपाली कांग्रेसबाट लखेट्ने प्रण गरेको छु,’ उनले भने।
पत्रकार सम्मेलनमा कांग्रेसका नेता तथा प्रदेश सभा सदस्य विश्व प्रेम पाठकले पार्टीमा योगदान दिएका खनाललाई कारबाही गरेर पार्टी कता जान खोजेको भन्दै प्रश्न गरे।
उनले सबै निर्वाचित जनप्रतिनिधिहरू खनालको साथमा रहेको पनि बताए।
खनालले नेतृत्व गरेको निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ मा तीनै वटा पालिकामा कांग्रेसले जितेको छ।
पूर्व गृहराज्यमन्त्री एवं केन्द्रीय सदस्य कँडेलको निर्वाचन क्षेत्रका सबै पालिकामा कांग्रेस पराजित भएको छ। कँडेल आफै राप्रपाका उपाध्यक्ष ध्रुव प्रधानसँग १६ हजार मतान्तरले पराजित भएका थिए।
नवलपरासीका दुई वटै निर्वाचन क्षेत्र नेपाली कांग्रेसको पकड क्षेत्र मानिन्छ। तर हरेक चुनावमा गुटका कारण एक अर्कालाई असहयोग गर्दा नवलपरासी कांग्रेसले अपेक्षाकृत नजिता हासिल गर्न सकेको छैन।
नेपाली कांग्रेस लुम्बिनी प्रदेशका सभापति अमरसिंह पुनले केन्द्रीय सदस्य कँडेललाई जिल्ला समितिले प्रतिशोधको भावनाले कारबाही गरेको गलत भएको बताए।
‘जिल्ला समितिले केन्द्रीय सदस्यलाई अहिले जसरी कारबाही गरिएको भनिएको छ यो कारबाहीको प्रक्रिया मिलेको छैन, जिल्लाले निर्वाचनको बेला पार्टी विरूद्ध गतिविधि गर्नेलाई तत्कालको लागि कारबाही गर्न सक्छ र अन्य समयमा अनुशासनको कारबाहीको लागि माथिल्लो कमिटीलाई सिफारिस गर्न सक्छ। जति बेला जसलाई मन लाग्यो, उसलाई कारबाही गर्ने अधिकार विधानले दिएको छैन,’ पुनले भने।
प्रदेश सभापति पुनले प्रदेशका महामन्त्री खनाललाई केन्द्रीय अनुशासन समितिले गरेको कारबाही पनि गलत भएको प्रतिक्रिया दिए।
‘समग्र पार्टीलाई अनुशासित त बनाउनुपर्छ तर जहिले उजुरी परेको छ, त्यही समयमा कारबाही नगरेर जति बेला मन लाग्यो उति बेला कारबाही गर्नु गलत हो,’ उनले भने।
पुनले केन्द्रीय अनुशासन समितिले कारबाही गर्दा पनि सबैलाई एउटै मापदण्ड बनाएर कारबाही गर्नुपर्ने बताए।
केन्द्रीय अनुशासन समितिमा कारबाहीको लागि २१ सय भन्दा बढी उजुरी परेको छन् तर, किन सीमित व्यक्तिलाई मात्र कसरी कारबाही गरियो,’ पुनले एक वर्षका लागि निष्कासनमा परेका खनाललाई पुनरावलोकनमा जान पनि सुझाव दिए।