भदौ २३ र २४ को जेनजी आन्दोलनका कारण सत्ताच्यूत भएदेखि नेकपा एमालेले एकसूत्रीय रूपमा संसद पुनर्स्थापनाको माग उठाइरहेको छ। त्यसका लागि हस्ताक्षर अभियान पनि सुरू गरेको छ। अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीदेखि एमालेका सबै नेताले निरन्तर संसद पुनर्स्थापनाकै कुरा गरिरहेका छन्।
त्यसैलाई निरन्तरता दिँदै पछिल्लो समय नेपाली कांग्रेसभित्र पनि संसद पुनर्स्थापनाको कुरा उठ्न थालेको छ।
कांग्रेसका निवर्तमान प्रमुख सचेतक श्यामकुमार घिमिरेले आफै अग्रसर भएर संसद पुनर्स्थापनाका लागि सभापति शेरबहादुर देउवा पक्षका केही निवर्तमान सांसदको हस्ताक्षर संकलन गरेका थिए। नेता शेखर कोइराला तथा महामन्त्री गगन थापा निकट सांसदहरूले भने उक्त अभियानमा सहयोग गरेनन्।
यसरी पहिले नेकपा एमाले र पछिल्लो समय कांग्रेसका नेताहरूले समेत प्रतिनिधिसभा पुनर्स्थापनाको माग राख्दै हस्ताक्षर अभियान सुरू गरेपछि जेनजी प्रतिनिधिहरू के भन्छन् त?
दुई ठूला राजनीतिक दलहरू फागुन २१ का लागि घोषित निर्वाचनमा केन्द्रित हुनुपर्ने बेला संसद पुनर्स्थापनातिर लाग्नुलाई उनीहरूले कसरी हेरिरहेका छन्?
हामीले यसबारे पछिल्लो समय राजनीतिक संवादमा सक्रिय पाँच जना जेनजी प्रतिनिधिसँग कुरा गरेका छौं।
जेनजी प्रतिनिधि पुरूषोत्तम यादवले भदौ २३ र २४ को आन्दोलनका बलमा विघटन भइसकेको संसद ब्युँताउन खोजेर ठूला दलका नेताहरूले आन्दोलनको भावना अवमूल्यन गरेको भन्दै आपत्ति जनाए।
दुवै दिन गरी ७६ जनाको ज्यान गएको यो आन्दोलनले देशको राजनीतिक प्रणालीलाई भ्रष्टाचार मुक्त गर्ने उद्देश्य लिएको र त्यसका लागि फागुन २१ को चुनाव अपरिहार्य भएकाले दायाँबायाँ कुरा नगरी चुनावमा केन्द्रित हुन उनले सबै दलसँग आग्रह पनि गरे।
'हामी नेकपा एमाले र नेपाली कांग्रेसभित्र भइरहेका गतिविधिलाई नजिकबाट नियालिरहेका छौं। उहाँहरू प्रतिनिधिसभा पुनर्स्थापनाको कुरा गर्दै हुनुहुन्छ। तर अब कुनै पनि राजनीतिक दलले प्रतिनिधिसभा पुनर्स्थापनाको सपना नदेखे हुन्छ,' यादवले भने, 'जनताको यति ठूलो त्याग र बलिदानपछि पनि देशलाई संसद पुनर्स्थापनातिर लगियो भने फेरि अर्को विद्रोह हुनेछ।'
एमाले र कांग्रेसले संसद पुनर्स्थापनाको निम्ति चलाएको हस्ताक्षर अभियानको पनि उनले आलोचना गरे। 'त्यस्तो हस्ताक्षर अभियान चलाएर केही फरक पर्दैन,' उनले भने, 'यस्तो अभियान त हामी पनि चलाउन सक्छौं। हामी पनि केपी शर्मा ओलीलाई जेल हालौं भनेर हस्ताक्षर अभियान गर्न सक्छौं। के हामीले हस्ताक्षर अभियान गरेर उहाँ जानुहुन्छ त जेल?' एमाले सँगसँगै नेपाली कांग्रेस पनि सुध्रिने बाटोमा नलागेको उनले टिप्पणी गरे।
'कांग्रेस पनि अहिलेसम्म सुध्रिने बाटोमा लागिरहेको छैन। कांग्रेसमा तीनवटा गुट छन्। संसद पुनर्स्थापनाको कुरा उठाउने कुन गुटको काम हो? सबैको काम त होइन होला त्यो। यदि कांग्रेसले पुनर्स्थापना नै चाहेको हो भने प्रस्टसँग भन्न सक्नुपर्यो,' उनले भने।
उनले अगाडि भने, 'प्रधानमन्त्री कार्यालयमा हामीसँग वार्तामा बस्दा चुनावमा सहभागी हुन्छौं भन्ने, अनि भित्रभित्रै पुनर्स्थापनाको कुरा गर्ने दोहोरो चरित्र कांग्रेसले देखाउनु भएन।'
अर्का जेनजी प्रतिनिधि अर्णव चौधरीले पनि संसद पुनर्स्थापनाको मागलाई जेनजी आन्दोलन र सहिदको अपमानका रूपमा लिएका छन्।
'हामीले सुरूदेखि यसको विरोध गर्दै आएका छौं र निरन्तर गरिरहन्छौं। प्रतिनिधिसभालाई हामीले अस्वीकार गरेका थियौं। फेरि त्यही प्रतिनिधिसभा जगाउनु भनेको जेनजी आन्दोलनलाई मार्नु हो। अहिलेको पुस्ता निर्वाचनमा लागिसकेको छ। यसरी निर्वाचनमा सहभागी हुँदै गर्दा संसद पुनर्स्थापनाको माग राख्नु ठूलो धोका हो, बलमिचाइँ हो,' उनले भने।
ठूला दलका नेताहरूले आमजनताको आवाज नसुन्ने प्रवृत्तिले नै देशलाई भदौ २३ को स्थितिसम्म ल्याएको उल्लेख गर्दै चौधरीले भने, 'अहिले पनि नेताहरू त्यही गल्ती गरिरहेका छन्। आमजनताको त कुरै छाडौं, आफ्नै पार्टीभित्रका युवा पुस्ताको आवाज सुन्नेतर्फ पनि ध्यान दिइरहेका छैनन्।'
'उहाँहरूकै पार्टीका युवा पुस्ताले संघर्ष गर्दैछन्। नेतृत्वमा आउने प्रयास गरिरहेका छन्। तपाईंहरू खुलस्त निर्वाचनमा आउनुस्। जनताको म्यान्डेट लिएर फेरि संसदमा आउनुस्,' उनले भने, 'हामी निषेधको बाटोमा लागेका छैनौं। तर विघटन भइसकेको संसदलाई फेरि पुनर्स्थापना हुन दिँदैनौं।'
यसबीच जेनजी प्रतिनिधिहरूले भदौ २३ र २४ को आन्दोलनपछि विभिन्न चरणमा राजनीतिक दलका नेताहरूसँग छलफल गरिरहेका छन्। जेनजी मुभमेन्ट अलायन्सले दुई पटकसम्म राजनीतिक दलका नेताहरूसँग आगामी बाटोबारे छलफल गरेको छ।
अलायन्सकी सामना लावतीले बहुपक्षीय छलफल क्रममा चुनावमा सहभागी हुने धारणा व्यक्त गरिरहेका राजनीतिक दलका नेताहरूले संसद पुनर्स्थापनाको माग राख्नु जेनजी आन्दोलनको मर्मविपरीत हुने बताए।
'हामीसँगको कुराकानीमा उहाँहरू निष्पक्ष र न्यायोचित चुनावको कुरा उठाउनुहुन्छ। कसरी निष्पक्ष ढंगमा चुनाव गर्न सकिन्छ भन्नेबारे चासो राख्नुहुन्छ,' उनले भनिन्, 'त्यो सँगसँगै उहाँहरूले संसद पुनर्स्थापनाको माग गरिरहेकोबारे हामी जानकार नै छौं। यो भनेको उहाँहरूले जेनजी आन्दोलनको मर्म नबुझेरै हो भन्ने लाग्छ।'
दलहरूले आजसम्म संसद पुनर्स्थापनाको माग राख्नुको अर्थ नै जनताको आवाज सुन्न नचाहेको र कहिल्यै नसुध्रिने बाटोतिर हिँडेको उनले बताइन्।
'उहाँहरूले संविधान मारेर यो सरकार गठन गरियो भनिरहनुभएको छ। तर यसअघि आफैले कसरी सरकार चलाउनुभएको थियो? भदौ २३ र २४ गते नेपाली जनतालाई कसरी मारिएको थियो? यो कुरा उहाँहरूले नबुझेको हो,' उनले भनिन्, 'नेताहरूले कुनै हालतमा नसुध्रिने लक्षण देखाइरहेका छन्। त्यस्तै हो भने त्यसको परिणाम चुनावमा देखिनेछ।'
लावतीले एमाले र कांग्रेसलाई भदौ २३ र २४ गतेको घटनाप्रति जबाफदेही भएर फागुन २१ को चुनावमा होमिन पनि अनुरोध गरेकी छन्।
त्यस्तै, जेनजी आन्दोलन संस्थागत गर्न पनि राजनीतिक दलहरूले यो चुनाव स्वीकार गर्नुपर्ने र सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्न सहयोग गर्नुपर्ने उनले बताइन्।
अर्का जेनजी प्रतिनिधि मोनिका घिमिरेले अपदस्थ प्रतिनिधिसभा ब्युँताउने कुनै सम्भावना नरहेको बताइन्। हस्ताक्षर अभियान नै चलाउने हो भने जेनजीहरूले पनि त्यसविरूद्ध ठूलै अभियान सञ्चालन गर्न सक्ने उनको भनाइ छ।
'हामीले उहाँहरूले सुरू गरेको हस्ताक्षर अभियान लगायतलाई थ्रेटका रूपमा लिएका छैनौं। तर उनीहरू यसैलाई निरन्तरता दिँदै अगाडि बढ्ने हो भने हामी पनि कसरी अगाडि बढ्ने भनेर छलफल गर्छौं,' उनले भनिन्, 'उहाँहरूले हस्ताक्षर संकलन गरेको हो भने हामी पनि गर्न सक्छौं। यस्तै अभियान थाल्न सक्छौं।'
नेपाल जेनजी फ्रन्टकी संयोजक रक्षा बमले भने नेकपा एमालेले एकैपटक सत्ताबाट हट्नुपरेको पीडाका कारण प्रतिनिधिसभा पुनर्स्थापनाको माग गरेको बताइन्।
'एमालेले चुनावलाई समर्थन नगर्नु स्वाभाविक पनि हो। दुई-तिहाइको सरकार दुई दिनको आन्दोलनले गुम्यो। त्यही झट्का लागेकाले पनि होला, उहाँहरू चुनाव हुँदैन भनिरहनुभएको छ। उहाँहरूले जे जति गरे पनि हामी चुनावबाट पछि हट्दैनौं। हामीले कांग्रेस, एमाले लगायतका दलमा पुनर्संरचनाको आवश्यकता पनि देखेका छौं,' उनले भनिन्।
-1763023641.jpg)
-1746009348.jpg)
