लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयमा चिनियाँ भाषा परीक्षण केन्द्र स्थापना गरिएको छ।
चिनियाँ भाषा अध्ययन गर्न चाहने नेपाली तथा अन्य विदेशी विद्यार्थीहरूको समेत चाहनालाई मध्यनजर गर्दै गत वर्षदेखि चिनियाँ भाषा परीक्षण केन्द्र स्थापना गरिएको हो। सोही केन्द्रले भाषा परीक्षण परीक्षा लिँदै आएको छ।
विश्वविद्यालयको देवदह शिक्षा विकास परियोजना अन्तर्गत देवदहमा हुँदै आएको चिनियाँ भाषा परीक्षण परीक्षामा भारतीय विद्यार्थीहरूको आकर्षण बढ्दै गएको छ।
परियोजनाका निर्देशक डा.कुमार खड्काका अनुसार चिनियाँ भाषा परीक्षण परीक्षामा सहभागी करिब ५० प्रतिशत विद्यार्थी भारतीय रहने गरेका छन्। खड्काले गत फागुनमा एचएसके परीक्षामा सहभागिताका लागि आवेदन दिएका ७२ विद्यार्थीमध्ये ३४ जना भारतीय रहेको जानकारी दिए।
गत चैत ३० गते भएको एचएसके परीक्षामा ४७ जना विद्यार्थी सहभागी भएका थिए। चैत महिनाको परीक्षामा पनि आधाभन्दा धेरै भारतीय विद्यार्थी सहभागी भएका थिए।
भाषा परीक्षण केन्द्रमा फ्रेबुअरी महिनाबाहेक हरेक महिना एचएसके भाषा परीक्षा सञ्चालन हुने गर्छ।
परियोजना निर्देशक खड्काका अनुसार एचएसके भनेको अंग्रेजी भाषाको आइइएलटिएस र टोफेल जस्तै चिनियाँ भाषाको एक प्रकारको कोर्ष हो। जुन लेबल १ देखि ६ सम्मका परीक्षण सबै लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयै लिन थालिएको छ।
बौद्ध विश्वविद्यालयमै चिनियाँ भाषा परीक्षण परीक्षा हुन थालेपछि भारतको गोवा, केरला, गुजरात लगायतका क्षेत्रबाट विद्यार्थीहरू लुम्बिनी आउन थालेका हुन्।
लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयमा चिनियाँ भाषा परीक्षण परीक्षा सुरू भएपछि नेपाल तथा भारतका विद्यार्थीहरूलाई सहज भइरहेको लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयका चिनियाँ भाषा विषय समितिका अध्यक्ष डा. सागर न्यौपानेले बताए।
विश्वविद्यालयका सूचना अधिकारी चुरामणि पोखरेलका अनुसार लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयमा स्नातक तहमा चिनियाँ भाषा केन्द्रित भएर बिटिसिएसओएल विषयको अध्यापन समेत सञ्चालन गरिएको छ। अहिले स्नातक तहको चार वर्षे बिटिसिएसओएल विषयको दोस्रो ब्याचमा ६० जना विद्यार्थीले अध्ययन गरिरहेको पोखरेलले जानकारी दिए।
गतवर्ष बिटिसिएसओएल विषय अध्ययनको लागि ३८ जना विद्यार्थी भर्ना भएका थिए। तीमध्ये ३५ जना चिनियाँ, दुई जना भारतीय र एक जना मलेसियन विद्यार्थी छन्।
लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयमा स्नातकोत्तर तह अनुवाद तथा व्याख्या विषयको पनि अध्यापन भइरहेको छ।
स्नातकोत्तर तहको अनुवाद तथा व्याख्या विषयको अध्ययनका लागि ८ जना चिनियाँ र भारतका एक जना विद्यार्थी रहेको पोखरेलले बताए।
त्यस्तै, स्नातकोत्तर तह बुद्धिजम एण्ड नेपाल स्टडिजमा पनि २७ जना चिनियाँ र एक जना मलेसियाका विद्यार्थी भर्ना भएर अध्ययन गरिरहेको लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयका रजिष्ट्रार डा. तिलकराम आचार्यले जानकारी दिए।
गौतमबुद्धको जन्मस्थल पवित्र भूमि लुम्बिनीमै बसेर बौद्ध अध्ययन सहितका विषयहरू पढ्न पाउनु विदेशी विद्यार्थीका लागि निकै महत्वपूर्ण रहेको उनले बताए।
आचार्यले लुम्बिनीमा बसेर बौद्ध अध्ययन र भाषा परीक्षण परीक्षामा सहभागी हुन चाहने विदेशी विद्यार्थीहरूलाई भर्नाका लागि विश्वविद्यालयले सहजीकरण गरिरहेको बताए।
बौद्ध विश्वविद्यालयमा विदेशी विद्यार्थीहरूको आकर्षण बढ्न थालेपछि उनीहरूको सुविधाको लागि अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डको छात्रावास निर्माणको काम पनि सुरू गरिएको आचार्यले बताए।
विश्वविद्यालयमा स्नातक र स्नातकोत्तर तहसँगै विद्यावारिधिका लागि पनि विदेशी विद्यार्थीहरू भर्ना हुँदै आएका छन्। रजिष्ट्रार आचार्यका अनुसार विद्यावारिधिमा विदेशी विद्यार्थीका लागि दश जनाको कोटा निर्धारण गरिएको छ।
लुम्बिनीमा सन् १९९८ मा १६ राष्ट्रका प्रतिनिधिको सहभागितामा भएको विश्व बौद्ध सम्मेलनबाट लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालय स्थापना गर्ने योजना अनुसार यसको काम थालिएको थियो।
शान्तिका अग्रदूत गौतम बुद्ध जन्मिएको भूमिमा आध्यात्मिक वातावरणमा बसेर उच्च तहको बौद्ध शिक्षा अध्ययन गर्ने चाहना विश्वका धेरै देशका बौद्धमार्गीको हुनसक्ने ठानेर २०६१ सालमा विश्वविद्यालय स्थापना भएको थियो। तर, शैक्षिक कार्यक्रम भने स्थापनाको ६ वर्षपछि अर्थात् २०६७ सालबाट मात्रै सुरू भयो।
तीन वर्ष विद्यावारिधिका मात्र कार्यक्रम सञ्चालन गरियो भने केन्द्रीय कार्यालयलाई काठमाडौंमै राखेर लुम्बिनीमा सम्पर्क कार्यालय तोकिएको थियो।
२०७० सालमा स्नातकोत्तर तहको अध्ययन सुरू भएपछि २०७३ सालमा काठमाडौंमा रहेको केन्द्रीय कार्यालयलाई लुम्बिनीमै सारिएपछि बौद्ध विश्वविद्यालयको विकास र विस्तार तीव्र बन्दै गयो।
हाल बौद्ध अध्ययन संकाय, मानविकी तथा सामाजिक शास्त्र संकाय र स्कुल अफ डेभलपमेन्ट एन्ड एप्लाइड साइन्स गरी तीन वटा संकाय सञ्चालनमा छन्।
केन्द्रीय क्याम्पस र दुई वटा आंगिक क्याम्पसमा गरी स्नातकोत्तर तहमा बौद्ध अध्ययन, अक्र्यालोजी र म्युजोलोजी, स्नातक तहमा भोट बौद्ध अध्ययन, ट्राभल एन्ड टुरिजम म्यानेजमेन्ट र बिए आरडीको अध्ययन हुँदै आएको छ।
बौद्ध विश्वविद्यालय अन्तर्गत बुटवलमा सञ्चालित सिटी क्याम्पसमा बिए, एलएलबी र ट्राभल एन्ड टुरिजम तथा देवदहमा स्कुल अफ डेभलपमेन्ट एन्ड एप्लाइड साइन्सअन्तर्गत स्नातकोत्तर तहमा डेभलपमेन्ट स्टडिज र एग्रोफोरेस्ट्री कार्यक्रम सञ्चालन भइरहेका छन्।
सूचना अधिकारी पोखरेलका अनुसार साढे २ बिघा जमिनबाट सुरू भएको विश्वविद्यालयको अहिले विभिन्न स्थानमा गरी ११३ बिघा जमिन छ। जहाँ केन्द्रीय क्याम्पस, केन्द्रीय कार्यालय, केन्द्रीय पुस्तकालय, पदाधिकारी आवास, शिक्षक आवास, छात्रछात्रावास लगायतका निर्माणका काम सम्पन्न भएका छन्।
लुम्बिनीमा अनुसन्धान केन्द्र र देवदहमा प्रशासनिक भवन निर्माण काम भने भइरहेको सूचना अधिकारी पोखरेलले जानकारी दिए।
