पोलिस्टिक ओभरियन डिजिज (पिसिओडी) भनेको हर्मोनका कारणले महिलामा हुने एउटा समस्या हो।
यस्तो अवस्थामा महिनावारी अनियमित हुने, भिडिओ एक्सरे गर्दा डिम्बाशयमा अण्डाको भण्डार धेरै देखिने र रगत परीक्षण गर्दा पुरूषमा हुने हर्मोनको मात्रा धेरै देखिने हुन्छ।
यी तीन लक्षणमध्ये कुनै दुइटा मात्रै देखिए पनि पिसिओडी या पोलिसिस्टिक ओभरी सिन्ड्रोम (पिसिओएस) भएको मानिन्छ।
पिसिओएस एकदमै सामान्य जस्तै भइसकेको छ, १० जना बिरामीमा एक जनालाई यस्तो भएको हुन्छ।
पिसिओडी समस्या भएका महिलाको महिनावारी ठीक समयमा हुँदैन। कहिले दुई महिना, चार महिना, ६ महिना र कसैले त वर्ष दिनसम्म भएन भनेका हुन्छन्। यस्तो समस्यामा बच्चा जन्माउने योजना सफल भएको हुँदैन। सामान्य किसिमको खाना खाँदा पनि तौल पहिलाभन्दा धेरै बढ्ने हुन्छ।
पिसिओएस–पिसिओडी समस्या भएका महिलाको अनुहारमा केटाको जस्तो रौं आउने हुन्छ। रौं आयो भनेर कतिपयले छालारोग विशेषज्ञसँग सल्लाह लिएका हुन्छन् तर यो समस्या हर्मोनका कारणले भएको हुन्छ।
पिसिओएस–पिसिओडी समस्याको उपचार
यो रोगको ठोस उपचार हुँदैन। जसरी एक पटक सुगर (मधुमेह) र ब्लड प्रेसर (उच्च रक्तचाप) भएपछि जिन्दगीभर भइराख्ने हुन्छ, त्यसरी नै पिसिओडी पनि जीवनभर रहिरहन्छ।
सुरूआतमा महिनावारी अनियमित हुने अनि गर्भ नरहने हुन्छ। महिनावारी सुक्ने समयमा या सुकेपछि मुटुको समस्या देखिन सक्छ। मधुमेह पनि हुन सक्छ। समय बित्दै जाँदा पाठेघरको क्यान्सर पनि हुन सक्छ।
रोग जुन चरणमा छ, त्यसकै आधारमा उपचार गर्नुपर्छ। गर्भ रहनमा समस्या भएको छ भने बाँझोपनको उपचार गर्नुपर्ने हुन्छ। सुगर देखिएको छ भने त्यसकै उपचार गर्नुपर्छ।
पिसिओडीले गर्भ रहनमा पार्ने समस्या
सामान्यतया महिलामा एउटा अण्डा ठूलो (परिपक्व) भएर पाठेघरमा आउँछ र गर्भ रहने हुन्छ। पिसिओडी समस्यामा अण्डा ठूलो हुन सक्दैन। हर्मोनको गडबडीले अण्डा भण्डारण चाहिनेभन्दा धेरै हुन्छ। एउटा अण्डा ठूलो हुनुपर्ने भए पनि त्यस्तो हुन सक्दैन। अण्डा बन्छ तर चाहिने अण्डा बन्दैन।
अन्य कारणले हुने बाँझोपनको समस्याभन्दा पिसिओडीका कारणले हुने समस्या समाधान गर्न सजिलो छ। त्यस्तो बेला अण्डा बढ्ने औषधि दिइयो भने उपचार हुन्छ। धेरैलाई यसरी नै राम्रो हुन सक्छ।
आजकाल पिसिओडी बाँझोपनको एउटा प्रमुख कारण बनेको छ।
औषधिले ठीक भएन भने इन्जेक्सन दिइन्छ। त्यसपछि पनि भएन भने आइभिएफको माध्यमबाट गर्भ राखिन्छ। आइभिएफ (इनभिट्रो फर्टिलाइजेसन) को सफलता पनि शतप्रतिशत हुन्छ भन्ने हुँदैन। पिसिओडीका कारण भएको बाँझोपनमा भने सफलताको दर उच्च छ।
जंकफुड (पत्रु खाना), चिसो पेय पदार्थको अधिक प्रयोग लगायत अस्वस्थकर खानपिन र व्यायाम अभावले पिसिओडी समस्या हुने गरेको छ। धेरै तारेको र धेरै गुलियो खाना खानु हुँदैन। यस्ता खानाले तौल बढाउने हुन्छ।
पिसिओएस देखा पर्नासाथ सचेत रहनुपर्छ, लापरबाही गर्नु हुँदैन। लापरबाही भयो भने सुगर, प्रेसर र यस्तै किसिमको कुनै दीर्घ रोग हुने खतरा रहन्छ। गर्भ नरहने हुन्छ।
कहिलेकाहीँ १८–१९ वर्षको उमेरमै पिसिओएस देखा पर्न सक्छ, पिसिओडी हुन सक्छ। सामान्यतया २० वर्ष उमेर कटेपछि मात्र यसको पहिचान गरिन्छ।
