अस्ट्रेलियाको फेयर वर्क ओम्बुड्सम्यानले सिड्नीस्थित लेखा तथा वित्तीय सेवा कम्पनी इनोभेटिभ एसोसिएट्स प्रा.लि. र कम्पनीका सञ्चालक डिलाराम खरेलविरूद्ध आप्रवासी श्रमिक शोषणको आरोपमा मुद्दा दायर गरेको छ।
फेयर वर्कले जनाएअनुसार, कम्पनीले नेपाली महिला कर्मचारीलाई गैरकानुनी रूपमा ‘क्यासब्याक योजना’ अन्तर्गत तलब फिर्ता गर्न बाध्य पार्दै शोषण गरेको हो।
ती महिला जुलाई २०१९ देखि डिसेम्बर २०२० सम्म पार्टटाइम सहायक एकाउन्टेन्टका रूपमा कार्यरत थिइन्। उनी त्यो समय अस्थायी स्नातक भिसामा अस्ट्रेलियामा बसोबास गर्दै आएकी थिइन्।
अनुसन्धानका क्रममा, कामको प्रारम्भिक १० हप्तासम्म कुनै तलब नदिई, पछि तलब, कर र सुपर एन्युएसनसहितको रकम कम्पनी सञ्चालक खरेलको नियन्त्रणमा रहेका खातामा फिर्ता गराउन लगाइएको थियो। तलब दिइएको जस्तो मात्रै देखिने गरी ती रकम पुनः फिर्ता गर्न लगाइएको हो।
सन् २०१९ को अक्टोबरदेखि २०२० को डिसेम्बरसम्म ती श्रमिकले कुल ३२ हजार ९ सय ७ डलर फिर्ता गरेको पाइएको छ। तर उनले वास्तविक तलबका रूपमा २७ हजार ८ सय ७३ डलर मात्र पाएकी थिइन्। सार्वजनिक बिदा र बाँकी बिदा नपाएको रकमसमेत जोड्दा उनको तलब घाटा कुल ४० हजार १ सय ६४ डलर पुगेको देखिएको छ। हाल उक्त रकम कम्पनीले पीडित श्रमिकलाई फिर्ता गरिसकेको छ।
एफडब्ल्युओका अनुसार, कम्पनीले झूटा पे स्लिप दिएको, तलब अभिलेखसम्बन्धी कानुनी व्यवस्था उल्लङ्घन गरेको, र कर्मचारीको बिदा अधिकारको हनन भएको हो । यिनै आधारमा कम्पनी तथा सञ्चालक खरेलविरूद्ध कानुनी प्रक्रिया अघि बढाइएको हो।
फेयर वर्क ओम्बुड्सम्यानकी अन्ना बुथले भनिन्, ‘कम्पनीले कानुनी रूपमा तलब दिएको देखाउन बनाएको क्यासब्याक योजना आप्रवासी श्रमिकमाथिको शोषणको योजनाबद्ध प्रयास थियो। यो लज्जास्पद र क्रूर व्यवहार हो, जुन अस्ट्रेलियामा स्वीकार्य छैन।’
उनले सबै आप्रवासी श्रमिकलाई आफ्ना अधिकारबारे जान्न र र शोषणको सिकार भएमा फेयर वर्कमा उजुरी गर्न आग्रह गरेकी छन्।
मुद्दाको पहिलो सुनुवाइ आगामी अगस्ट १८ मा सिड्नीस्थित फेडरल सर्किट एण्ड फेमिली कोर्टमा हुनेछ। मुद्दा सिद्ध भएमा कम्पनीलाई प्रत्येक उल्लङ्घनमा अधिकतम ६६ हजार ६ सय र सञ्चालक खरेललाई १३ हजार ३ सय २० सम्म जरिवाना हुने कानुनी व्यवस्था छ।