पछिल्लो तीन महिनादेखि नेपाल र चीनबीच भइरहेको खाद्य पदार्थको व्यापार ठप्प छ।
रसुवा भन्सारकाअनुसार गत भदौदेखि दुई देशबीचमा कुनै पनि खाद्य पदार्थ आयात/निर्यात भएको छैन।
‘नेपालले चिनियाँ सामान आयात गर्न रोक लगाएपछि चिनियाँ पक्षले पनि नेपाली सामान लिन नमानेको हो। यसको मुख्य कारण सामानको लेवलिङमा लेखिएको भाषा हो’, रसुवा भन्सार प्रमुख पुण्यविक्रम खड्काले भने।
गत भदौमा रसुवाको टिमुरेमा खाद्य प्रविधि विभागले प्रयोगशाला स्थापना गरेपछि यो समस्या आएको उनले बताए।
‘त्यसअघि चिनियाँ खाद्य सामाग्री नेपाल आउँदा कुनै पनि परीक्षण हुँदैनथ्यो। तर, विभागको कार्यालय स्थापनापछि आयात हुने सामानको लेवल परीक्षण गर्दा भाषामा समस्या आएपछि सामान आयात रोकिएको हो,’ उनले भने।
विश्व व्यापार संगठनका सदस्य नेपाल र चीनबीचको व्यापारमा अंग्रेजीमा लेवल लेख्नुपर्छ। तर चीनबाट आएको सामान चिनियाँ भाषामा मात्रै लेखिएकाले नेपाली पक्षले नबुझिएको भन्दै आयात रोकेको थियो।
‘उनीहरूको भाषा हामी बुझ्दैनौं, त्यो नेपालमा प्रयोग गर्न नमिल्ने खाद्य पदार्थ पनि हुनसक्छ,’ प्रमुख खड्काले भने, ‘हामीले अंग्रेजीमा लेखिएका सामानमात्रै आयात गर्न दिएका छौं। त्यसैले अहिले आयात ठप्प छ।’
व्यापारमा समस्या भएपछि पछिल्लो समय दुई देशका प्रतिनिधिबीच छलफल पनि भएको थियो। गत कात्तिकमा भएको दुई देशको सीमा बैठकमा समेत यो विषयमा कुरा भएको खड्काले बताए।
त्यसपछि प्रमुख जिल्ला अधिकारी र ल्हासाका प्रतिनिधिबीचमा छलफल भएर अंग्रेजीमा लेवल लेखिएको सामानमात्रै आयात निर्यात हुने सहमति भएको थियो। तर त्यसपछि पनि चिनियाँ पक्षले नेपाली खाद्य सामग्री लैजान दिएको छैन।
खड्काका अनुसार आगामी महिना काठमाडौंमा हुने दुई देशका भन्सार विभागका प्रतिनिधिको बैठकले त्यसको निर्णय गर्ने तयारी छ।
पछिल्लो समय नेपालको पूर्वाधार निर्माणमा चिनियाँ कामदारको बाक्लो उपस्थिति छ। उनीहरू चिनियाँ स्वादकै खाद्यान्न नेपाल भित्र्याउँछन्।
चीनबाट चाउचाउ, तेल, मिठाइ, बिस्कुट, ससेज, मसलालगायतका खाद्यान्न नेपाल आउँथ्यो भने नेपालबाट पनि बिस्कुट, मैदालगायत सामाग्री चीन निर्यात हुने गरेको थियो।