बन्दै गरेका राजमार्ग–३
मुग्लिन–पोखरा सडक खण्डअन्तर्गत तनहुँको दमौलीमा नेपालकै पहिलो चार लेनको पुल बन्दै छ।
तनहुँ, दमौलीको मादी नदीमा बन्दै गरेको चार लेन पुल निर्माणको ठेक्का नेपाली कम्पनी अनक निर्माण सेवाले पाएको छ। पुलको डिजाइन पनि अनक निर्माण सेवाले नै गरेको हो।
यो पुलको दुईतिहाइ काम पूरा भइसकेको निर्माण कम्पनीका साइट म्यानेजर दिनेशकुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए।
'सरासर काम हुन सकेको भए अहिलेसम्म पूरा भइसक्थ्यो,' उनले भने, 'अहिले मध्य मनसुन याम भएको र मादी नदीको बहाव पनि ह्वात्तै बढेकाले पुल निर्माण रोक्नुपरेको छ। अब बर्खा सकिनासाथ कामलाई गति दिन्छौं।'
भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयका सचिव केशवकुमार शर्माका अनुसार मादी नदीमा बाहेक अन्यत्र कतै चार लेनको पुल निर्माणाधीन अवस्थामा छैन। महाकाली नदीमा चार लेनको पुल भए पनि त्यहाँ दुई–दुई लेनको दुइटा पुल भएको उनले बताए। मादी नदीमा बन्दै गरेको पुल भने एउटै चार लेनको हो।
यो पुलको ठेक्का २०७९ भदौ २२ गते सुरू भएको हो। आउँदो भदौ २१ गते सम्झौता अवधि समाप्त हुनेछ। असोज–कात्तिकसम्म मनसुन याम रहने हुँदा सम्झौता अवधिमा पुल निर्माण पूरा नहुने श्रेष्ठले बताए।
'नौ महिना म्याद थप्न आग्रह गर्ने तयारी गरेका छौं। त्यसो हुँदा आगामी असारसम्म पुल निर्माण भइसक्ने विश्वास छ,' उनले भने।
निर्माण पक्षको कमजोरीले पुल निर्माणमा ढिलासुस्ती नभएको श्रेष्ठको दाबी छ।
उनका अनुसार डिजाइन स्वीकृतिमै ढिलाइ भएकाले कामले रफ्तार लिन नसकेको हो। नौ महिनामा स्वीकृत भएर आउनुपर्ने डिजाइन बन्न १६ महिना लागेको थियो। यसबाहेक पुलको दुवै मुख जोड्ने अप्रोच रोड (पहुँच सडक) स्वीकृतिमा पनि विलम्ब भएको उनले बताए।
'अझै केही समस्या बाँकी छन्। पुलको बायाँतर्फ डाँडा काट्नुपर्नेछ। आसपास रहेका घर पनि हटाउनुपर्ने देखिएको छ। ती संरचना हटाउन समय लागेकाले पनि पहुँच रोड बनाउन विलम्ब भयो,' श्रेष्ठले भने।
पुलको दायाँतर्फको संरचना निर्माणमा पनि उस्तै समस्या छ। सडक विभागकै संरचना रहेकाले त्यसलाई अन्यत्र सार्नुपर्ने देखिएको छ।
यी सबै कारणले तीन वर्षको सम्झौता अवधिभित्र पुल निर्माण पूरा नहुने छाँट देखिएको उनले बताए।
देशकै पहिलो चार लेनको यो पुलको लम्बाइ ३१८ मिटर छ भने चौडाइ २३ मिटर छ। पुल निर्माणको सुरू लागत १ अर्ब २१ करोड २६ लाख ३ हजार रूपैयाँ रहेको श्रेष्ठले जानकारी दिए। अबको ७५ वर्षसम्म निर्वाध गाडी गुडाउन मिल्ने गरी यो पुल निर्माण भइरहेको पनि उनले बताए।
अहिले मुग्लिनदेखि पोखरासम्म ८०.१ किलोमिटर सडक चौडा बनाउने तीव्र गतिमा भइरहेको छ। यसअन्तर्गत पूर्वी खण्डमा पर्ने आँबुखैरेनीदेखि जामुनेसम्म ४१.५५ किलोमिटर सडक निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ। यहाँ सडक कालोपत्रे गर्ने काम पूर्ण रूपमा सकिएको छ। सडक सौन्दर्य र सुरक्षाको काम मात्र बाँकी छ।
पूर्वी खण्डको सडकको रोगन बदलिँदा पर्यटकीय नगरी पोखरासम्म यात्राको सास्ती घटेको छ। चित्ताकर्ष सडक बनेकाले साना तथा हलुका सवारी बेपरवाह गुड्ने गरेका छन्। त्यसले सडक दुर्घटनाको जोखिम बढाएकाले ठाउँ ठाउँमा ट्राफिक संकेत चिह्न राख्नुपर्नेछ। त्यस्तै, मर्स्याङ्दीको रेखांकनले छुने भागमा नदी नियन्त्रणको काम पनि बाँकी छ।
यो सडक खण्डमा तीनवटा मुख्य र १६ वटा साधारण पुल बनाउनुपर्ने थियो। ती संरचनाको निर्माण पनि पूरा भइसकेका छन्। यही खण्डअन्तर्गत दमौलीको मादी नदीमा नेपालकै पहिलो चार लेन पुल बनाउन लागिएको हो। यो काठमाडौंलाई पोखरासँग जोड्ने पृथ्वी राजमार्गको 'लाइफलाइन' पनि हो।
मुग्लिन–पोखरा पूर्वी खण्डका आयोजना प्रमुख प्रकाशचन्द्र भण्डारी बर्खालगत्तै मादी पुल निर्माणले गति लिने बताउँछन्।
'मादी पुल मुग्लिन–पोखरा सडकको अर्को आकर्षण बन्नेछ,' उनले भने।
मुग्लिन–पोखराको पश्चिम खण्ड निर्माणमा भने विलम्ब देखिएको छ। यो खण्डअन्तर्गत तनहुँको जामुनेदेखि पोखराको सेतीपुलसम्म ३८.८८ किलोमिटर सडक विस्तार गर्नुपर्नेछ। करिब १९ किलोमिटर खण्डमा ६ लेन र करिब २० किलोमिटर खण्डमा चार लेनको सडक बनाइँदैछ।
यहाँ करिब १५०० मिटर सडक एकतर्फी कालोपत्रे गर्न बाँकी छ। त्यस खण्डको कुल लम्बाइ ३८.८८ किलोमिटर हो।
२०७८ सालमै पूर्वी खण्डभन्दा करिब एक महिना ढिलो ठेक्का लागेको भए पनि अहिलेसम्म यो खण्डको भौतिक प्रगति ५५ प्रतिशत मात्र छ। आयोजना प्रमुख कृष्णबहादुर कुँवर बर्खाअगाडि यात्रुहरूले धुलो–धुवाँमा हिँड्न नपरोस् भनेर एकतर्फी कालोपत्रेमा जोड दिएको बताउँछन्।
उनका अनुसार करिब ३७ किलोमिटर भागमा एकतर्फी कालोपत्रे भइसकेको छ। यात्रुहरूले करिब डेढ किलोमिटर खण्डमा मात्र पुरानो सडकमा यात्रा गर्नुपर्ने अवस्था रहेको उनले बताए।
यहाँ पुल निर्माण पनि तीव्र गतिमा भइरहेको छ। यो खण्डमा १२ वटा पुल रहेकामा ११ वटा निर्माण पूरा भइसकेका छन्।
'विजयपुर खोलामा मात्र पुल बन्न बाँकी छ। यहाँ पनि चार–पाँच महिनाभित्र निर्माण पूरा हुन्छ,' उनले भने।
***
यी पनि पढ्नुहोस्:
-copy-1745411477.jpg)
-1746009348.jpg)
